Yaklaşık 5 yıl evvel Madagaskar’a seyahat ederek gezmeyi planlamıştım. Güya bu dünyadan değilmiş hissi veren baobab ağaçları, lemurlar başta olmak üzere dünyanın diğer hiçbir yerinde olmayan canlı çeşitliliği, eşsiz deniz ve kumsallar ve mahallî kültür… Görmeye can attığım bu ülke için bir yandan bilet, bir yandan da ülke hakkında bilgilere bakmaya başladığımda suyun tükendiği, nüfusun yalnızca yüzde 10’una su sağlanabildiği, kuraklık nedeniyle hayvan sürülerinin öldüğü üzere haberlere denk geldim. Ve bu gerçekle karşılaşınca aklımdan ‘Oldukça fakir bir ülkeye gidip görece daha güçlü bir destinasyondan geldiğim için parayla suyun aktığı yerlerde kalacağım, oradaki insan ve öteki canlılar için hayati kıymete sahip sularını tüketeceğim. Buna hakkım var mı’ üzere cümleler geçmiş ve sonra da bu seyahatten vazgeçmiştim. Madagaskar’la ilgili aldığım karar, vicdani bir davranıştı. Fakat şurası gerçek ki iklim krizi turizmin de turistlerin de tercihlerinin değişmesine neden oluyor. Örneğin seyahat edenler etraf şartlarına daha hassas hale geldikçe, uçuş ve konaklama seçenekleri değişiyor, ekoturizme ve lokal tecrübelere değer veriyor. Turizm sanayisi bu tercihlere ahenk sağlamak ve daha sürdürülebilir bir gelecek için tahliller üretmeye çalışıyor. Lakin turizm bölümünün de işi epey sıkıntı. Zira bildiğimiz dünya da değişiyor.
Yükselen sular tropik adaları yok ederken kayak turizmi de çok değerli hale gelecek.
İklim değişikliği deniz turizmi ve kış turizmi takviminde kaymalara ve belirsizliklere neden olurken turistik destinasyonların cazibesi de azalıyor. Bu tesirleri başlık başlık şöyle sıralamak mümkün:
◊ Doğal hoşlukların kaybı: İklim değişikliği, doğal hoşlukları ve çevreyi olumsuz etkileyerek turistik destinasyonların cazibesini azaltıyor. Rüzgâr erozyonu, deniz düzeyinin yükselmesi ve çok sıcaklık üzere faktörler, plajlar, ormanlar ve doğal alanların yapısını değiştiriyor.
◊ Ekstrem hava olayları: Artan sıcaklıklar daha sık ve ağır hava olaylarını beraberinde getiriyor. Kasırga, sel, fırtına üzere oluşumlar, turistik yerlerde önemli ziyanlara yol açıyor ve ziyaretçi sayısını etkiliyor.
◊ Deniz turizmine tesirleri: Su sıcaklığının artması ve düzeylerin yükselmesi deniz turizmini de değiştiriyor. Okyanuslardaki cennet üzere adalar daha şimdiden su altında kalmaya başladı. Mercan resiflerinin ve deniz ekosistemlerinin iklim krizinin tesirleriyle ziyan görmesi dalış ve su sporları turizmini de geriletiyor.
◊ Kış turizmi: Yetersiz kar yağışı, kayak merkezlerinin kar tutmadan dönemi kapatmasına yol açabiliyor. Gelecekte kayak merkezleri açısından bu sorunun daha da ağırlaşacağı hatta birçoğunun fonksiyonsuz kalacağı öngörülüyor.
BİLİNÇLİ GEZGİN DÖNEMİ
Saffet Emre Tonguç
Hürriyet Seyahat müellifi, rehber
1981 yılında, 15 yaşımda başladım dünyayı gezmeye. 37 yıldır da profesyonelim. 142 ülkeyi, 1.450 kenti gezdim. 2000’de Alaska’ya gittim. O vakit global ısınma bana abartı üzere gelirdi. Buzullar eriyecek de dünyayı sular basacak da… Ancak son gittiğimde çok şaşırdım. Gemi tıbbımızda yemyeşil bir Alaska’yla karşılaştım. Yalnızca iki buzul vardı. Geçenlerde 35 derecelerde bir Hamburg’la karşılaştım. Alarm verilmişti. Zira onlar için harikulâde bir sıcak bu. Haziranda bir İzlanda çeşidi yaptım, buzullar eriyor. Arjantin’deki meşhur Perito Moreno Buzulu’nun küçüldüğüne yıllar içinde gözlerimle şahit oldum.
İklim, turizmi önemli manada değiştiriyor. Örneğin beşerler artık kışın bile Mısır’a gidip denize giriyor. Dönem olağan bizde de uzuyor. Kasım-aralık üzere Antalya’da denize girebiliyorsun. Bu bir avantaj lakin geçtiğimiz hafta Selimiye ve Faralya’daydım. Çok önemli bir su derdi var. Tesisler için artık su kâfi değil. Bozburun’daki bir otel sahibi tesisi kapatacağını zira su düşüncesinin had safhaya ulaştığını söyledi. Kuzey daha tanınan olacak. İskandinav ülkeleri üzere… Türkiye için de bu geçerli. seyahat formları değişiyor, çeşitleniyor. Tabiat seyahati yeni bir kavram. Yemek için seyahat etmek yeniden o denli. Artık şuurlu gezgin periyodu başladı, net görüyorum.