Hamas, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail’in ateşkes mutabakatını ihlal ettiğini belirtti ve İsrailli rehinelerin özgür bırakılmasını süresiz olarak durdurduğunu duyurdu.
Bu karardan saatler sonra ABD Başkanı Donald Trump, Hamas’ın Cumartesi günü tüm rehinelerin salınmaması halinde ateşkesin iptal edilmesi gerektiğini savundu.
Planlanan bir sonraki hür bırakma Cumartesi günü gerçekleşecekti. Rehin takasının askıya alınmasıyla İsrailli rehinelerin ve Filistinli mahkumların akıbeti, belirsizleşti.
Hamas, hür bırakma kararını Cumartesi’den beş gün evvel duyurarak arabuluculara İsrail’e baskı yapma fırsatı sunduğunu ve rehine takasının planlandığı üzere gerçekleşmesi için süreci açık tuttuğunu belirtti.
İSRAİL ALARMDA
İsrail Savunma Bakanı Israil Katz, Hamas’ın kararının ateşkes mutabakatını ihlal ettiğini söyledi. Ordunun Gazze’de en yüksek alarm düzeyine geçirilmesi ve İsrail’in güneyindeki yerleşimlerin korunması talimatını verdiğini duyurdu.
Bir İsrailli yetkili, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Salı sabahı güvenlik kabinesiyle bir ortaya geleceğini açıkladı. Görüşmeye savunma, ulusal güvenlik ve dışişleri bakanlarının da katılması bekleniyor.
İsrail kabinesi, ateşkes ve rehin takası mutabakatının son durumunu konuşmak için hemen toplandıklarını duyurdu. Gelecek saatlerde bir karar alınması bekleniyor.
Mısır güvenlik kaynaklarına nazaran, Mısır ve Katar aracılığıyla yürütülen müzakereleri sürdüren arabulucular, ateşkes muahedesinin çökmesinden kaygı duyuyor.
‘KIYAMET KOPSUN’
ABD Başkanı Donald Trump, Hamas’ın elindeki tüm rehineleri Cumartesi günü öğlene kadar özgür bırakmaması durumunda İsrail ile Hamas ortasındaki ateşkesi iptal etmeyi önereceğini ve “kıyametin kopmasına” müsaade vereceğini söyledi.
Trump, İsrail’in bu hususta kendi kararını verebileceğini belirtti lakin İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüşebileceğini de ekledi. Başkanlık ofisindeki basın toplantısında, Hamas’ın rehineleri hür bırakma sürecindeki tavrına öfkelendiğini lisana getirdi.
Trump, “Bana nazaran, tüm rehineler Cumartesi günü saat 12’ye kadar özgür bırakılmazsa, o noktada ateşkesi iptal etmek gerçek olur. Her şey özgür olur ve kıyamet kopar,” diye konuştu.
Trump, rehinelerin kademeli olarak özgür bırakılmasına karşı olduğunu yineledi. “Hepsini istiyoruz, hepsini geri almak istiyoruz,” dedi.
KENDİ PLANI BU DURUMA GETİRDİ
Kendi Gazze planına da değinen Trump, Gazze’den tahliye edilen Filistinli mültecileri kabul etmemeleri halinde Ürdün ve Mısır’a yapılan ABD yardımlarını kesebileceğini belirtti.
Trump, Salı günü Ürdün Hükümdarı Abdullah ile bir ortaya geleceğini açıkladı. Trump, savaş sona erdiğinde ABD’nin Gazze’yi devralacağını ve bölgeyi tekrar inşa ederek “Orta Doğu’nun Rivierası” haline getireceğini söyledi. Lakin, Gazze’den ayrılan Filistinlilerin geri dönüş hakkı olmayacağını belirterek kendi yetkilileriyle çelişti.
Trump’ın Filistinlilerin zorla yerinden edilmesi önerisi, Gazze’deki Filistinliler ve Arap devletleri tarafından tekraren reddedildi. İnsan hakları savunucuları ve Birleşmiş Milletler, bu planı etnik paklık olarak nitelendirdi.
ÇELİŞEN AÇIKLAMALAR
Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri, Trump’ın Filistinlilerin geri dönüş hakkını reddeden açıklamalarını “sorumsuzca” bulduğunu söyledi ve “Böyle planlar, bölgeyi ateşe verebilir,” dedi.
Netanyahu ise Trump’ın teklifini memnuniyetle karşıladı fakat Filistinlilerin geri dönebileceğini belirtti. “Gidebilirler, sonra geri gelebilirler, yine yerleşebilirler. Fakat Gazze’yi yine inşa etmelisiniz,” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise Filistinlilerin “yeniden inşa süreci boyunca diğer bir yerde yaşamak zorunda kalacağını” lakin kalıcı sürgünün katılaşmadığını söyledi.
Hamas’ın bu duyurusunun akabinde, İsrailli rehine yakınları Pazartesi akşamı Tel Aviv’deki Rehine Meydanı’nda toplandı. Göstericiler, hükümete ateşkes muahedesini sürdürme davetinde bulundu.
Yaklaşık 2 bin kişinin katıldığı protestolarda, “tüm rehinelerin meskenlerine döndürülmesi için” ateşkesin koruma edilmesi daveti yapıldı.