Brent petrol, dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin ve en büyük petrol tüketicisi ABD’den gelen zayıf ekonomik bilgilerin risk algısını yükseltmesiyle salı gününü yüzde 3’ten fazla kıymet kaybederek 69,52 dolardan tamamladı.
ABD’de Tedarik İdare Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ağustosta 47,2’ye çıkmasına karşın piyasa beklentilerinin altında kaldı. S&P Küresel’in imalat dalı PMI verisi de ağustosta 47,9 ile varsayımların altında gerçekleşti.
Çin’de ağustos ayı dış ticaret fazlası 91 milyar dolar ile beklentileri aşarken ihracat yüzde 8,7 artışla öngörülerin üstünde gerçekleşti. İthalat ise yüzde 0,5 yükselişle beklentileri karşılayamadı.
Bölgenin en kıymetli ithalatçısı ve ihracatçısı pozisyonundaki ülkede öngörülenin altında gelen ithalat dataları sakinlik tasalarını besledi.
Söz konusu datalar doğrultusunda, Aralık 2021’den bu yana birinci sefer varil başına 70 doların altına düşen Brent petrol toparlanma eğilimi gösterse de yaklaşık son 2 haftadır 75 doların altında seyretmeye devam ediyor. Brent petrolün varil fiyatı dün 72,8 dolara kadar yükseldi ve bir evvelki süreç gününe nazaran yüzde 0,15 bedel kaybederek haftayı 71,71 dolardan tamamladı.
Uzmanlar, global piyasalarda zayıf gelen makroekonomik bilgilerin işaret ettiği talep düşüşü ve Orta Doğu’da ateşkes sağlanmasına yönelik uğraşların akabinde fiyatların bir mühlet daha 80 doların altında seyredeceğini öngörmüştü.
OPEC kümesinin keskin fiyat düşüşlerine karşı yapabilecekleri sınırlı
Bağımsız petrol piyasası analisti Gaurav Sharma, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, kısa müddet de olsa fiyatların 70 doların altına düşmesinin 2024’ün son çeyreğinde ve 2025’in birinci yarısında arz fazlası yaşanacağına işaret ettiğini söyledi.
Sharma, kelam konusu fiyat düşüşünün, piyasada yüksek ölçüde petrol bulunmasından ve dünyanın en çok petrol ithal eden ülkesi pozisyonundaki Çin başta olmak üzere global çapta azalan talepten kaynaklandığını tabir etti.
Fiyatların toparlanmadan evvel bir müddet daha düşebileceğini belirten Sharma, “OPEC dışı arzın şuanda olduğu üzere güçlü kalması durumunda OPEC kümesinin yapabileceği çok fazla bir şey yok.” dedi.
ABD ve Çin fiyat düşüşünde başrol
Uluslararası data şirketi Primary Vision Network Güç ve İktisat Analisti Osama Rizvi de petrol fiyatlarının düşüşünde aktif rol oynayan son gelişmenin ABD iktisadının âlâ durumda olmadığına işaret eden bilgiler olduğunu lisana getirdi.
Rizvi, ABD’de tarım dışı istihdamın ağustosta 142 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşmesinden sonra durumun ciddiyet kazandığına dikkati çekerek “Ayrıca, ABD’de imalat dalı son 7 aydır daima daralıyor. Bunun yanı sıra Çin’in petrol talebi de yavaşladı ve ülke 2000’den bu yana petrol ithalatında birinci sefer yıllık bazda düşüş kaydetti.” değerlendirmesini yaptı.
Bu sebeple OPEC+ kümesinin fiyatlardaki düşüşün akabinde ekim prestijiyle başlaması planlanan üretim artışını erteleme kararı aldığını söyleyen Rizvi, “OPEC dışı ülkelerden gelen arzın artmaya devam etmesi ve petrol talebinin istikrarsız kalması durumunda 2014’te gördüğümüz ‘fiyatı savaşları’ tekrar yaşanabilir.” diye konuştu.